نحوه استفاده از دستگاه تنفسی

آموزش کار با دستگاه تنفسی

استفاده از دستگاه تنفسی scba در مواقع اضطراری یا محیط‌هایی با خطرات تنفسی خاص مانند وجود گازهای سمی، گرد و غبار زیاد، یا کمبود اکسیژن بسیار مهم است. قبل از ورود به محیط خطرناک، باید شرایط محیطی را ارزیابی کنید و از مناسب بودن ماسک یا دستگاه تنفسی خود مطمئن شوید. استفاده صحیح از دستگاه تنفسی می‌تواند در شرایط بحرانی جان شما را نجات دهد، بنابراین رعایت دقیق مراحل و نکات مربوط به نحوه استفاده از دستگاه تنفسی بسیار حیاتی است.

نحوه عملکرد سیستم تنفسی scba

سیستم تنفسی SCBA (Self-Contained Breathing Apparatus) یا دستگاه تنفسی خودکار، یک وسیله محافظتی است که به کاربران اجازه می‌دهد تا در محیط‌هایی با هوای آلوده، دودزا، یا با کمبود اکسیژن به طور ایمن تنفس کنند. این سیستم معمولاً توسط آتش‌نشانان، کارگران در محیط‌های صنعتی خطرناک و نیروهای نظامی استفاده می‌شود. آشنایی با نحوه استفاده از دستگاه تنفسی بسیار مهم است و سبب کاهش احتمال بروز مشکلات تنفسی خواهد شد.

اجزای سیستم  SCBA

دستگاه‌های تنفسی خودکار انواع مختلفی دارند، اما به طور کلی از بخش‌های زیر تشکیل می‌شوند:

• سیلندر هوای فشرده: این سیلندر، هوا یا اکسیژن فشرده را ذخیره می‌کند. ظرفیت و فشار سیلندر معمولاً بین 2000 تا 4500 PSI (پوند بر اینچ مربع) است.
• رگولاتور (تنظیم‌کننده فشار): وظیفه رگولاتور کاهش فشار هوای فشرده از سیلندر به یک سطح ایمن و مناسب برای تنفس است. رگولاتور در دو مرحله فشار هوا را کاهش می‌دهد.
• ماسک تنفسی: ماسک تنفسی که بر روی صورت قرار می‌گیرد و هوا را به صورت مستقیم به دهان و بینی فرد منتقل می‌کند.
• شیلنگ‌های هوا: شیلنگ‌های فشار بالا و فشار پایین، هوا را از سیلندر به ماسک منتقل می‌کنند.
• سوپاپ‌های اطمینان: این سوپاپ‌ها در صورت بروز نقص یا افزایش فشار غیرمجاز، برای حفاظت از کاربر فعال می‌شوند.
• آلارم: سیستم SCBA مجهز به آلارمی است که در صورت کاهش فشار هوا در سیلندر به زیر حد مشخص، هشدار می‌دهد.

نحوه عملکرد سیستم SCBA

وقتی فرد ماسک شیمیایی را بر صورت خود قرار می‌دهد و شروع به تنفس می‌کند، هوای فشرده از سیلندر از طریق شیلنگ‌ها و رگولاتور به ماسک می‌رسد. این هوا با فشار تنظیم شده و به صورت ایمن وارد ماسک می‌شود. هوای بازدمی از طریق یک سوپاپ خروجی در ماسک به خارج هدایت می‌شود تا در محیط پیرامون تخلیه شود.

رگولاتور و شیلنگ‌های هوا به گونه‌ای طراحی شده‌اند که جریان هوا را به صورت پیوسته و تنظیم شده به ماسک منتقل کنند تا فرد بتواند به راحتی و بدون مشکل تنفس کند. وقتی مقدار هوای باقی‌مانده در سیلندر به سطح بحرانی برسد (معمولاً حدود 20 تا 25 درصد از ظرفیت کل)، آلارم صوتی یا لرزشی فعال می‌شود تا به کاربر هشدار دهد که زمان خروج از محیط خطرناک فرا رسیده است.

مراحل استفاده از دستگاه تنفسی آتش نشانی

پیش از استفاده‌ از دستگاه تنفسی توسط آتش نشان‌ها در عملیات اطفای حریق یا سایر موارد، بایستی آموزش کامل نحوه استفاده از دستگاه تنفسی را بیاموزند. صحت عملکرد و سلامت قطعات دستگاه تنفسی نیز بایستی به خوبی بررسی شود. به‌طور کلی نحوه استفاده از این دستگاه شامل مراحل زیر است:

بررسی سلامت کارکرد دستگاه

سیلندر هوا باید به طور کامل پر و فشار آن بررسی شود. تمام اتصالات، شیلنگ‌ها و ماسک باید بررسی و در صورت نیاز تنظیم شوند. برای این منظور باید دستگاه را روی یک سطح تمیز قرار داده و ابتدا تنظیمات سیلندر را بررسی نمایید؛ اول بررسی کنید که تاریخ آزمایش‌های هیدرو استاتیک سیلندر منقضی نشده و سپس دکمه تنظیم مجدد آماده به کار آن را فشار دهید. در ادامه شیر جریان ثابت را بسته و شیر سیلندر اصلی را باز کنید؛ در نظر داشته باشید که فشار سیلندر از حداقل مورد نیاز برای عملیات نجات باید بالاتر باشد. حال شیر سیلندر را ببندید و فشار را بررسی کنید، دقت کنید که سرعت سقوط گیج فشار نباید بیشتر از 10 میله در دقیقه باشد. همچنین به تاریخ انقضای فیلتر ماسک نیز توجه کنید.

دانینگ یا پوشیدن دستگاه

دستگاه را مانند کوله‌پشتی به پشت ببندید و بررسی‌های اولیه را انجام دهید. نحوه استفاده از دستگاه و پوشیدن آن را بر اساس آموزش‌ها، انجام دهید.

فعال‌سازی سیستم

ماسک را به صورت محکم روی صورت قرار دهید و بندهای آن را تنظیم کنید. پس از پوشیدن، بررسی‌های نهایی جهت اطمینان از صحت عملکرد دستگاه را انجام دهید. پس از محکم کردن ماسک، سیستم را فعال کنید تا جریان هوا برقرار شود.

بیشتر دستگاه‌های تنفسی مدار بسته دارای یک نمایشگر یا مانیتور هستند که وضعیت فشار هوا، اکسیژن باقی‌مانده و سایر پارامترها را نشان می‌دهد. این نمایشگر معمولاً پس از فعال‌سازی دستگاه روشن می‌شود و کاربر باید به دقت وضعیت را نظارت کند.

تنفس و انجام عملیات

به طور منظم و آرام نفس بکشید و عملیات خود را انجام دهید. همواره سطح هوای موجود در سیلندر و وضعیت آلارم را کنترل کنید.

خروج از محیط و اتمام کار دستگاه

پس از اتمام کار یا در صورت شنیدن آلارم، به سرعت و با ایمنی از محیط خطرناک خارج شوید. پس از اتمام کار یا زمانی که نیاز به خروج از محیط خطرناک وجود دارد، باید سیستم را خاموش کرد. این کار معمولاً با بستن شیر سیلندر و تخلیه فشار باقیمانده در سیستم انجام می‌شود. دستگاه را در حالت آماده به کار قرار داده و ماسک را از صورت بردارید. ماسک باید به آرامی و با احتیاط از صورت برداشته شود تا هرگونه آلودگی احتمالی به حداقل برسد.

دافینگ

در این مرحله، دستگاه از پشت فرد برداشته شده و برای استفاده‌های بعدی، تمیزکاری و آماده‌سازی می‌شود.

همچنین ببینید: بهترین زمان تعویض فیلتر ماسک شیمیایی

نکات ایمنی استفاده از دستگاه تنفسی آتش نشانی

SCBA  یک ابزار حیاتی برای حفظ ایمنی در محیط‌های خطرناک است و استفاده صحیح و مراقبت از آن می‌تواند جان کاربر را نجات دهد.

• آموزش و تمرین: قبل از استفاده از SCBA، کاربران باید آموزش‌های لازم را دیده و چندین بار استفاده از دستگاه را تمرین کنند.
• بررسی‌های دوره‌ای: دستگاه SCBA باید به صورت دوره‌ای مورد بررسی و نگهداری قرار گیرد تا از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل شود.
• مدت زمان استفاده: توجه به زمان باقی‌مانده بر اساس مقدار هوای موجود در سیلندر بسیار مهم است. معمولاً یک نمایشگر یا گیج فشار برای این منظور تعبیه شده است.

دستگاه تنفسی مدار باز

دستگاه تنفسی مدار باز نوعی از سیستم‌های تنفسی است که برای حفاظت از کاربران در محیط‌های با خطرات تنفسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها به کاربر اجازه می‌دهند که هوای تمیز را از یک منبع ذخیره تنفس کند و هوای بازدم را به محیط اطراف بازگرداند. این دستگاه‌ها به طور گسترده‌ای در عملیات آتش‌نشانی، امداد و نجات، و محیط‌های صنعتی خطرناک به کار می‌روند. مدت زمان استفاده و تامین هوای سالم در دستگاه‌های تنفسی مدار باز به کیفیت دستگاه، اندازه سیلندر و وضعیت جسمانی کاربر بستگی دارد. البته برخی دستگاه‌ها امکان اتصال به منبع هوایی خارج از سیلندر دستگاه را دارند؛ گاهی اوقات برای اینکه فرد سیلندرهای سنگین را در حین عملیات حمل نکند، منبع هوا در جایی خارج از محیط عملیات قرار گرفته و از طریق شیلنگ تا یک مسافت مشخص، به دستگاه تنفسی وصل می‌شود. البته این نوع دستگاه‌ها دارای یک سیلندر اضطراری با ظرفیت کم نیز هستند.

به طور کلی ظرفیت سیلندر معمولاً بین 15 تا 60 دقیقه بسته به حجم و فشار هوای داخل آن متغیر است. رگولاتور فشار این دستگاه‌ها وظیفه دارد که فشار بالای هوای فشرده شده را به یک سطح فشار ایمن و مناسب برای تنفس کاهش دهد. توجه به زمان باقی‌مانده از هوا در سیلندر بسیار مهم است و کاربران باید همیشه از وضعیت هوا مطلع باشند.

دستگاه تنفسی مدار بسته

دستگاه تنفسی مدار بسته نوعی دستگاه تنفسی خودکار است که برای استفاده در محیط‌هایی با خطرات تنفسی خاص، مانند کمبود اکسیژن یا وجود گازهای سمی طراحی شده است. این سیستم‌ها برخلاف دستگاه‌های مدار باز، هوای بازدمی را به چرخه تنفس برمی‌گردانند و پس از تصفیه و احیای اکسیژن، دوباره برای تنفس استفاده می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود که دستگاه‌های مدار بسته بتوانند برای مدت زمان طولانی‌تری نسبت به دستگاه‌های مدار باز استفاده شوند.

دستگاه‌های مدار بسته معمولاً در محیط‌هایی با کمبود اکسیژن یا جایی که کاربر برای مدت طولانی نیاز به تنفس دارد (مانند ماموریت‌های نجات در معادن یا زیردریایی‌ها) استفاده می‌شوند. به دلیل بازگشت و تصفیه هوای بازدمی، این دستگاه‌ها امکان استفاده طولانی‌تری را در مقایسه با دستگاه‌های مدار باز، فراهم می‌کنند. نحوه استفاده از دستگاه تنفسی مدار بسته نیز مشابه دستگاه‌های مدار باز است و تفاوت چندانی ندارد.

جمع‌بندی

نحوه استفاده از دستگاه تنفسی و نظارت دقیق بر عملکرد آن، از اهمیت حیاتی برخوردار است تا ایمنی کاربر در شرایط خطرناک تضمین شود. کاربران باید آموزش دقیقی در مورد نحوه فعال‌سازی و استفاده از دستگاه دیده باشند تا در مواقع اضطراری بتوانند به درستی عمل کنند. قبل از ورود به محیط‌های خطرناک، همیشه دستگاه باید تست شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود. تست عملکرد، دانینگ، راه‌اندازی، خروج از محیط و خاموش کردن دستگاه و دافینگ، مراحل استفاده از دستگاه‌های تنفسی خودکار مدار باز یا بسته هستند. آموزش صحیح نحوه استفاده از دستگاه تنفسی، در شرایط اضطراری، می‌تواند جان کاربر را نجات دهد.

برای مشاهده و خرید انواع دستگاه تنفسی از بهترین برندها با بهترین کیفیت از ایمن ساتراپ، تماس بگیرید.